του Αντώνη Καζαμία
Εκπρόσωπου Μεταπτυχιακών Α.Φ.ΕΠΑΛξης Πανεπιστημίου Κύπρου
Η τελευταία εξόρμηση προς την Ένωση (1971-1974)
Κάθε χρόνο τέτοια εποχή γινόμαστε μάρτυρες ενός ανηλεούς υβριστικού ορυμαγδού κατά του προσώπου του Γεωργίου Γρίβα Διγενή. Επ’ ευκαιρία του ετήσιου μνημόσυνου του Ήρωα λογής λογής πολιτικάντηδες, δημοσιογραφίσκοι, ψευδοιστορικοί και διαχρονικοί υβριστές του Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α και της Ενωτικής Ιδεολογίας αρχίζουν εργολαβικά να καθυβρίζουν με τους πιο αισχρούς χαρακτηρισμού τον Διγενή, κτυπώντας έτσι ολόκληρη την ενωτική παράταξη και Ιδεολογία. Στο πρόσωπο του Διγενή συγκεντρώνεται όλο το μένος κατά αυτών που διαχρονικά αγωνίσθηκαν και θυσιαστήκαν για το απόλυτο Ιδανικό, την Ένωση της Κύπρου με την μητέρα Ελλάδα. Το όνομα «Διγενής» ακόμη και εν έτει 2012 θεωρείται ταμπού στην Κυπριακή κοινωνία και όσοι προσπαθούν κατά καιρούς να το αγγίξουν πριν ελαχίστων εξαιρέσεων διακατέχονται από ιδεοληψίες και αγκυλώσεις οι οποίες δημιουργούν λανθασμένες πέρα για πέρα εντυπώσεις. Ο Διγενής έχει ταυτιστεί από υβριστές του και μη ως ο κύριος υπαίτιος για τα δεινά της Κύπρου. Αυτοί οι οποίοι βγήκαν «νικητές» μετά τον όλεθρο του καλοκαιριού του 1974 ήταν φυσικά η Μακαριακή παράταξη η οποία επέβαλε κατά το δοκούν την Ιστορική της «γραμμή» για τα γεγονότα προ του πραξικοπήματος και της Τουρκικής εισβολής. Η ενωτική παράταξη και ο Αρχηγός αυτής πλέον βρίσκονταν και εν πολλοίς βρίσκονται ακόμη σε ένα άτυπο εδώλιο κατηγορουμένου. Τρανό παράδειγμα το περσινό φιάσκο του πορίσματος του φακέλου της Κύπρου από την Βουλή των Αντιπροσώπων. Μέσα από το άρθρο αυτό θα προσπαθήσουμε να επανατοποθετήσουμε τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν από το Φθινόπωρο του 1971, με την μυστική άφιξη του Διγενή στην Κύπρο μέχρι και τον θάνατο αυτού στις 27 Ιανουαρίου 1974 στην ορθή Ιστορική τους βάση.
Το άρθρο αυτό λοιπόν θα προσπαθήσει να απαντήσει σε κάποια έκδηλα ερωτήματα τα οποία ταλαιπωρούν τόσο τους Ιστορικούς αλλά και την Κυπριακή και όχι μόνο κοινωνία και τα οποία έχουν να κάνουν με την δραματική τριετία 1971-1974. ( Πατήστε «Διαβάστε τη Συνέχεια» για ολόκληρο το άρθρο )
- Γιατί επανήλθε ο Γρίβας μυστικά στην Κύπρο τον Αύγουστο του 1971 και ποιους στόχους είχε;
- Ο Γρίβας ήρθε αυτοβούλως ή κατ’ εντολή της Χούντας των Αθηνών ως πίεση προς τον Μακάριο;
- Μπορούσε ή όχι να αποφευχθή η σύγκρουση με τον Μακάριο;
Ας πάρουμε όμως τα πρώτα δυο ερώτημα, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα και η επικρατούσα άποψη η οποία καλλιεργήθηκε συστηματικώς από το 1974 και εντεύθεν είναι ότι ο Γρίβας επανήλθε στην Κύπρο κατ’ εντολή τρίτων και συγκεκριμένα της Χούντας για να πιέσει τον Μακάριο ώστε να δεχθεί λύση, είτε ενιαίου κράτους, είτε διπλής ένωσης!!! Αυτό από τα στοιχεία τα οποία θα παραθέσουμε είναι εντελώς ανεδαφικό και αποκύημα της φαντασίας κάποιων.
Ο Γρίβας από το Δεκέμβριο του 1967 μετά και το φιάσκο της Κοφίνου βρίσκεται περιορισμένος από το Απριλιανό καθεστώς στο σπίτι του στην Αθήνα. Οι σχέσεις του Διγενή με την δικτατορία Παπαδόπουλου ήταν κάκιστες, απόδειξη αυτού ήταν η προσπάθεια του αρχηγού της ΕΟΚΑ ήδη από την έλευση του στην Αθήνα το 1967 δημιουργίας αντιστασιακή οργάνωσης κατά του καθεστώτος. Αυτή την δράση του Διγενή καταμαρτυρεί ο γνωστός πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου Β. Φίλιας ασυμβίβαστος αγωνιστής εναντίον της Χούντας στο βιβλίο του «Τα Αξέχαστα και τα Λησμονημένα»[1]. Οι δυναμικές ενέργειες που σχεδιάζονταν από τον Διγενή δεν πραγματοποιήθηκαν γιατί η οργάνωση του προδίδεται το φθινόπωρο του 1968. Επίσης άλλο στοιχείο που μας καταδεικνύει τον αντιχουντικό προσανατολισμό του Διγενή είναι το ότι δεξί χέρι του μέχρι και τον Θάνατο του υπήρξε ο γενναίος αξιωματικός των καταδρομών γνωστός για την αντιχουντική του δράση Γεώργιος Καρούσος ο οποίος και τον διαδέχθηκε στην αρχηγία της ΕΟΚΑ Β΄ μετά θάνατον για λίγες μέρες. Οι σχέσεις Γρίβα και Χούντας θα ενταθούν ακόμη περισσότερο τα επόμενα χρόνια καθώς στο πρόσωπο και στην αίγλη του Διγενή η Χούντα έβλεπε ένα εν δυνάμει εχθρό στα σχέδια της για συμβιβαστική διευθέτηση του Κυπριακού. Χαρακτηριστικά στις 24 Αυγούστου 1973 το γραφείο του προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Γεωργίου Παπαδόπουλου έδωσε δημόσια δήλωση που καλούσε τον στρατηγό Γρίβα Διγενή να παύση πάραυτα την ένοπλον δράσιν και να διαλύση την οργάνωσιν του.[2] Την δήλωση αυτή του δικτάτορα χαιρέτησε και το ΑΚΕΛ τις επόμενες μέρες. Ο ισχυρισμός κατά συνέπεια, ότι ο Γ.Γρίβας ήρθε στην Κύπρο κατ’ εντολή της Χούντας και για να υποβοηθήσει στην εκδίωξη του Μακαρίου είναι απ’ άκρου εις άκρον αβάσιμος και ολότελα ψευδείς.
Ας δούμε όμως πως ο ίδιος ο Διγενής καθορίζει τους στόχους της τρίτης εξόρμησης του για την Ένωση. Αυτή προαναγγέλλεται ήδη από τον Απρίλιο του 1970 όταν σε ομιλία του προς τους φοιτητές της ΕΦΕΚ έλεγε μεταξύ άλλων, «Η Κύπρος ήτο ανέκαθεν και είναι κα σήμερον ελληνική(…)Οιαδήποτε άλλη λύσις(πλην της ενώσεως) θα δημιουργήσει εστίαν ταραχών και προστριβών(…)Οι Έλληνες της Κύπρου ουδέποτε θα εφησυχάσουν, εφόσον η νήσος δεν αποδίδεται εις την Ελλάδα. Προσωπικώς δεν θα παύσω να αγωνίζομαι, εφόσον ζω, δι’ εκείνο το οποίον έταξα σκοπόν της ζωής μου, αφ’ ης στιγμής απεδύθην εις τον αγώνα της Ενώσεως.»[3] Ήδη από τις πρώτες διαταγές του προς τους μαχητές της ΕΟΚΑ Β΄ ήταν ξεκάθαρος και καθορίζει με σαφήνεια το σκοπό του αγώνα ο οποίος είναι η αποτροπή της αντεθνικής λύσης, την οποία απεργάζονται Ελληνική και Κυπριακή Κυβέρνηση και η επιδίωξη και επίτευξη της ένωσης. Όποιος ανατρέξει στην διαταγές θα διαπιστώσει του λόγου το αληθές.
Το τρίτο και τελευταίο ερώτημα στο οποίο θα απαντήσουμε ήταν αν μπορούσε ή όχι να αποφευχθεί η σύγκρουση με τον Μακάριο. Εδώ θα παραθέσουμε σωρεία γεγονότων τα οποία θα μας οδηγήσουν σε κάποια έκδηλα συμπεράσματα. Ήδη από την μυστική άφιξη του Διγενή στην Κύπρο ο Μακάριος και συν αυτώ θορυβήθηκαν, παρά ταύτα κράτησαν σιγήν ιχθύος ως ότου διαπιστωθούν οι πραγματικές προθέσεις του Στρατηγού. Η πρώτη άμεση επαφή Γρίβα-Μακαρίου θα γίνει τον Φεβρουάριο του 1972 όταν και θα έχουμε την κρίση των τσεχοσλοβακικών όπλων όπου εξαιτίας της μυστικής άφιξης αυτών για λογαριασμό των πραιτοριανών του προέδρου οι σχέσεις Αθηνών και Λευκωσίας είχαν ενταθεί με έντονα διαβήματα τόσο του πρέσβη της Ελλάδος στην Κύπρο αλλά και ίδιας της Ελληνικής Κυβερνήσεως. Ο Μακάριος φοβούμενος ανατροπή του θεωρεί κατάλληλη στιγμή ώστε να κερδίσει και τον απαιτούμενο για αυτόν χρόνο να ζητήσει συνάντηση με τον Γρίβα. Όπερ και εγένετο τον Μάρτιο του 1972. Στόχος του Μακαρίου από αυτή την συνάντηση όπως ο ίδιος έγραφε προς τον Διγενή ήτο να γίνουν και πάλι «σύμβολα ενότητος του λαού»[4].Σε αυτή την συνάντηση οι προτάσεις του Διγενή ήτο ξεκάθαρες, απόσυρση και των δυο, προκήρυξη εκλογών με νέο πρόεδρο ο οποίος «θα έθετε πλέον ευθέως ως λύσιν του Κυπριακού την εφαρμογήν της αρχής της Αυτοδιαθέσεως». Τις προτάσεις αυτές του Διγενή ο Μακάριος τις είδε με καλό μάτι και είπε θα τις σκεφτεί. Όμως λίγες μέρες αργότερα διαβίβασε προφορικώς στον Διγενή μέσω του γιατρού Τριτοφτίδη ότι τα συμφωνηθέντα «θα τεθούν εις εφαρμογήν σταδιακώς»[5]. Πράγμα που φυσικά δεν έγινε. Τελικώς ο Μακάριος απόρριψε το σχέδιο Διγενή γράφοντας του ότι «αι επιφυλάξεις και οι φόβοι μου ηυξήθησαν υπο το φως προσφάτων εξελίξεων και νέων δεδομένων.» Ουσιαστικώς ο Αρχιεπίσκοπος υπαναχωρούσε για άλλη μια φορά ενώ χρησιμοποιώντας τον Διγενή κατάφερε να ξεπεράσει την κρίση και να αποκαταστήσει την σχέση του με την στρατιωτική κυβέρνηση ελέω εισαγωγής των τσεχοσλοβακικών όπλων.
Μετά από αυτή την εξέλιξη, τα πράγματα παίρνουν τον δρόμο προς την κατά μέτωπο σύγκρουση, ο Διγενής βλέποντας τα δόλια σχέδια του Αρχιεπισκόπου εντείνει την δράση του και παίρνει την απόφαση για ένοπλη σύγκρουση. Θα ακολουθήσει μια περίοδος τρομοκρατίας στην οποία οι παρακρατικές οργανώσεις του προέδρου με το εφεδρικό θα πρωταγωνιστήσουν. Οι βομβιστικές επιθέσεις σε περιουσίες και υποστατικά ενωτικών πολιτών οι εκδιώξεις από την δημόσια υπηρεσία την αστυνομία και τον στρατό ήταν καθημερινό φαινόμενο. Η βία έναντι των πολιτικών κρατουμένων είχε ξεπεράσει κάθε όριο, απλοί πολίτες χωρίς ένταλμα ή κάποιο δικαιολογητικό οδηγούνταν στα κρατητήρια και στην συνέχεια σε φρικτά βασανιστήρια. Η ωμότητα και η στυγνότητα του καθεστώτος παρουσιάζεται ανάγλυφη στην έκθεση του απεσταλμένου της Διεθνούς Επιτροπής Νομικών Τζέφρει Γκάρρετ ο οποίος επισκέφθηκε την Κύπρο τον Αύγουστο του 1973. Τα πορίσματα της έκθεση του ήταν άκρως αποκρουστικά για την Κυπριακή Δημοκρατία ένας πραγματικός καταπέλτης. Στην Κύπρο, διαπίστωνε στην Έκθεση της η Διεθνής Επιτροπή Νομικών, κατάφορη υπήρξε η παραβίαση των δικαιωμάτων του ανθρώπου, με την ανοχή η/και με την συγκάλυψη της Κυπριακή Κυβέρνησης[6].
Αυτή λοιπόν ήταν η κατάσταση που επικρατούσε στην Κύπρο της περίοδο όπου ο Διγενής έκαμε την τρίτη και τελευταία του εξόρμηση προς την Ένωση στα 75 του χρόνια εμφανώς καταβεβλημένος από τους συνεχείς αγώνες ήρθε στην πατρώα γη για την ύστατη προσπάθεια η οποία λόγω τρίτων έμεινε ανεκπλήρωτη. Η καρδιά του θα τον προδώσει στις 27 του Γενάρη του 1974 και ενώ βρισκόταν υπό αυστηρό περιορισμό στο κρησφύγετο του στην Λεμεσό εκεί όπου έγραψε ως αρχηγός της ΕΟΚΑ τις μεγαλύτερες στιγμές της Κυπριακής Ιστορίας.
Τα Ιστορικά στοιχεία βρίθουν από αποδείξεις για τις αγνές και ανιδιοτελείς προθέσεις του Διγενή κατά την περίοδο που καταπιαστήκαμε. Όποιος όμως δεν θέλει να δει την πραγματικότητα απλά εθελοτυφλεί, όμως η Ιστορία είναι αδέκαστος και δεν λαθεύει. Ο Διγενής υπήρξε ένας δια βίου Εθνικός Αγωνιστής ο οποίος έδωσε την ζωή του προσφορά προς το Έθνος και συνέδεσε το όνομα του με το ωραίο το πιο αγνό Ιδανικό, αυτό της ΕΝΩΣΙΣ της ιδιαίτερης του πατρίδος με την μητέρα Ελλάδα.
Παραπομπές:
[1] Γαβριήλ Μηνάς, Οι Εθνική αυτοματαίωση του Ελληνισμού στην Κύπρο,Τόμος: Β’, Αρμός, Αθήνα,…, σελ. 526.
[2] Λεωνίδα Φ. Λεωνίδου, Γεώργιος Γρίβας Διγενής, Βιογραφία, Τόμος Τέταρτος, Επιφανίου, Λευκωσία, 2008, σελ. 493.
[3] Μηνάς, Αυτοματαίωση, σελ. 528.
[4] Ό.π., σελ. 565.
[5] Ό.π., σελ. 572.
[6] Ό.π., σελ. 760.
*Πλούτων ήταν το τελευταίο ψευδώνυμο του Γρίβα το οποίο άρχισε να χρησιμοποιεί όταν και ο ίδιος αντιλήφθηκε τα έντονα προβλήματα υγείας τα οποία αντιμετώπιζε. Η επιλογή του ψευδωνύμου ΠΛΟΥΤΩΝ ενέχει , οπωσδήποτε, το στοιχείο της τραγικότητας. Ο Διγενής φαίνεται να αποδέχθηκε το μοιραίο, ότι πλησίαζε και γι αυτόν το φυσικό τέλος χωρίς να επιτευχτεί ο προαιώνιος πόθος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου