Τριάντα-οκτώ
χρόνια κατοχής της βόρειας Κύπρου από τουρκικά στρατεύματα έχουν
καταστρέψει πληθώρα αρχαιολογικών και θρησκευτικών μνημείων. Ο βιασμός
της Κύπρου, ο βανδαλισμός και η βεβήλωση είναι τόσο μεθοδική που
ισοδυναμούν με αφανισμό κάθε τι ιερού για τους Έλληνες. Οι συνεχείς και
συστηματικές καταστροφές της ελληνικής και χριστιανικής πολιτιστικής
κληρονομιάς στις κατεχόμενες περιοχές της Κύπρου είναι μέρος
προσχεδιασμένης πολιτικής, η οποία επιδιώκει να καταστρέψει και να
εξαφανίσει τα ίχνη ενός πολιτισμού με ιστορία χιλιάδων ετών και να
μετατρέψει την κατεχόμενη ζώνη σε μια ακόμα τουρκική επαρχία, μέσω μιας
συστηματικής διαδικασίας εκτουρκισμού της. Σημαντικοί αρχαιολογικοί
χώροι, που βρίσκονται στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου από το 1974, έχουν
πλήρως εγκαταλειφθεί και βρίσκονται υπό το μόνιμο κίνδυνο καταστροφής
και λεηλασίας.
Παράνομες ανασκαφές είναι συχνές στη Σαλαμίνα, την Κερύνεια, την Αμμόχωστο και τη χερσόνησο της Καρπασίας. Εκτός των ανασκαφών αυτών, οι παράνομες αρχές των κατεχομένων προβαίνουν ενίοτε και σε καταστροφές αρχαιολογικών χώρων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι καταστροφές που υπέστη νεολιθικός οικισμός, στην περιοχή Κάστρο στο ακρωτήρι του Αποστόλου Ανδρέα. Την πιο βίαιη και συστηματική επίθεση έχουν υποστεί οι ελληνορθόδοξες εκκλησίες, που αποτελούν τα πιο φανερά και αναγνωρίσιμα σύμβολα της πολιτιστικής ταυτότητας των περιοχών μας. Συνολικά, από τις 275 εκκλησίες που βρίσκονται στα κατεχόμενα, οι 75 μετατράπηκαν σε τζαμιά, 141 βεβηλώθηκαν, 13 μετατράπηκαν σε αποθήκες και μάντρες, 3 σε μουσεία εικόνων, 4 σε πολιτιστικά κέντρα για προπαγανδιστικούς σκοπούς, ενώ άλλες 20 χρησιμοποιούνται από το κατοχικό καθεστώς σαν αποθήκες πολεμικού υλικού, κοιτώνες, εστιατόρια και στρατιωτικά νοσοκομεία. Εικόνες, τοιχογραφίες, αγιογραφίες, πολύτιμα και μοναδικά ψηφιδωτά έχουν λεηλατηθεί ή καταστραφεί. Συγκεκριμένα η περίπτωση της εκκλησίας της Αγίας Αναστασίας στην κατεχόμενη Λάπηθο, η οποία αναγέρθηκε στα τέλη του 19ου αιώνα και η οποία έχει μετατραπεί σε ξενοδοχείο και πολυτελές καζίνο.
Σήμερα
η εκκλησιαστική επίπλωση των ελληνορθόδοξων εκκλησιών μας και τα
εκκλησιαστικά τους αντικείμενα, από τα οποία οι φορητές εικόνες
υπολογίζεται ότι απαριθμούν πέραν των 15.000, αγνοούνται. Οι
σημαντικότερες και οι πιο ανεκτίμητες από αυτές τις εικόνες έχουν βγει
στο σφυρί από εμπόρους έργων τέχνης στο εξωτερικό. Στους περισσότερους
χώρους και μνημεία έχουν δοθεί τουρκικές ονομασίες σε μία προσπάθεια
αποσύνδεσής τους από την προέλευση και το άμεσο περιβάλλον τους, με
μοναδικό ενσυνείδητο στόχο την αφαίρεση ή την αλλοίωση της ταυτότητάς
τους. Ακόμη, βάνδαλοι κατέστρεψαν κοιμητήρια και τις ταφόπετρές τους.
Αρχαιολογικοί χώροι, αφού πρώτα λεηλατήθηκαν, μετατράπηκαν σε ερείπια ή
καταστράφηκαν από κατασκευαστικά έργα. Από το 1974 ως σήμερα
καταστρέφονται συστηματικά ιστορικά και θρησκευτικά μνημεία στις
τουρκοκρατούμενες περιοχές, ενώ διεξάγονται παράνομες ανασκαφές και
συγκεκριμένα από το Πανεπιστήμιο της Άγκυρας στον αρχαιολογικό χώρο της
Σαλαμίνας από το 1999, παραβιάζοντας όλα τα διεθνή θέσμια και
επιδεικνύοντας ασέβεια προς την ακαδημαϊκή ηθική και τους προηγούμενους
ανασκαφείς με αποτέλεσμα, αρχαιολογικά κατάλοιπα που χρονολογούνται σε
όλες τις ιστορικές περιόδους του Κυπριακού πολιτισμού έχουν βρεθεί
συστηματικά στην κατοχή οίκων δημοπρασίας του εξωτερικού για οικονομικά
τους συμφέροντα χωρίς συνείδηση και έλεος προς την θρησκεία μας και τον
πολιτισμό μας.
Σαν
συνειδητοποιημένοι Έλληνες δεν πρέπει να ξεχνάμε, δεν πρέπει να
καθησυχαζόμαστε, δεν πρέπει συμβιβαζόμαστε. Πρέπει να αγωνιστούμε για τα
πληγωμένα μας εδάφη γιατί μας ανήκουν, για τον πολιτισμό μας που
προσπάθησαν να αλλοιώσουν και να εξαφανίσουν. Μόνο με απελευθέρωση η
βασανισμένη γη μας θα ησυχάσει και θα μας επιστραφούν όλα όσα
δικαιωματικά μας ανήκουν.
Μαριάννα Αναστασίου
Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών
B' Έτος
*Το άρθρο έχει δημοσιευτεί στο περιοδικό "ΔΡΑΣΙΣ" στην σελίδα 74
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου